Over borstvoeding en mijn persoonlijke verhaal
Borstvoeding is het beste voor baby’s – dat is wat we in Nederland weten, leren en promoten. Niet voor niets zijn er strenge regels rondom reclame voor flesvoeding. Nederland is een proborstvoedingsland, en daar ben ik in de basis blij mee. Want moedermelk is een wonder: het bevat antistoffen, het is afgestemd op de behoeften van jouw baby, en het helpt het immuunsysteem van je kindje zich te ontwikkelen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert om ten minste zes maanden exclusief borstvoeding te geven. Onderzoek toont aan dat borstvoeding de kans op infecties, allergieën en overgewicht bij baby’s verlaagt.
Maar inmiddels weet ik ook dat het niet áltijd het beste is voor de moeder. De realiteit is genuanceerder.
Ik moedig moeders aan om borstvoeding te geven, maar altijd met deze kanttekening: luister goed naar je lichaam. Als het voor jou te heftig is, als het te veel impact heeft op je fysieke of mentale welzijn, stop dan. Ga niet koste wat het kost door omdat je een getal van weken, maanden of zelfs jaren in je hoofd hebt. Je faalt niet als je stopt. Je bent niet zwak. Al lijkt die strijd soms intens, en voel je de druk van buiten én van binnen.
Oordeel niet over elkaar. We weten niet wat er achter iemands keuze zit.
Medisch gezien heeft borstvoeding ook voor de moeder effect. Tijdens het voeden komen hormonen vrij zoals oxytocine (bevordert binding en baarmoederkrimp) en prolactine (stimuleert melkproductie). Maar dit gaat samen met onderdrukking van oestrogeen en progesteron, wat kan leiden tot stemmingswisselingen, vermoeidheid, libidoverlies en cyclusverstoring. Daarnaast blijft het hormoon relaxine langer in het lichaam actief, wat zorgt voor weekheid in bindweefsel en gewrichten. Hierdoor kunnen vrouwen lichamelijke klachten ervaren, zoals bekkeninstabiliteit, rugklachten of gewrichtspijn.
In de praktijk zie ik veel moeders worstelen:
- Een moeder met bekkenpijn, die al 1,5 jaar naar de fysio ging. Ze stopte met borstvoeding en binnen een week was de pijn weg.
- Een moeder die constant uitgeput was, met wallen tot op haar knieën, geen energie meer om te genieten.
- Een slanke moeder die helemaal werd ‘opgegeten’ – haar lijf gaf alles, maar ze kreeg te weinig terug.
- Hormonale disbalans: haar cyclus kwam niet terug, ze voelde zich constant labiel, angstig en onrustig.
Twijfel je? Bezoek een lactatiekundige. Onderzoek ook goed hoe jouw baby reageert op borstvoeding. Misschien heeft je kindje een intolerantie en reageert het op wat jij eet.
Mijn eigen verhaal sluit hierbij aan.
Doordat ik een tumor op mijn hypofyse had, werd mij afgeraden om borstvoeding te geven. Bij mijn eerste dochter deed ik dat ook niet. Dat besluit stond al tijdens de zwangerschap vast. Tijdens mijn laatste controles werd ik op een gegeven moment bijna letterlijk naar binnen getrokken door een lactatiekundige – die iedereen die géén borstvoeding wilde geven, nog even “op het matje” riep. Ik vertelde dat het voor mij afgeraden was, en waarom. Ze stond verslagen. Wist even niet wat te zeggen. En liet me daarna gaan. Hoogzwanger, kun je je voorstellen wat dit met mij deed?
Bij mijn tweede dochter voelde mijn intuïtie anders. Ondanks het medische advies besloot ik tóch te voeden. En het bleek kloppend voor mijn dochter: zij bleek intolerant voor veel voedingsstoffen en reageerde zelfs op kleine sporen van wat ik binnenkreeg. Huilen, pukkeltjes, slecht slapen. Maar voor haar maakte mijn melk verschil.
Voor mijzelf echter, was de impact groot. Ik voedde haar een jaar. Daarna stopte ik, maar mijn borstvoeding stopte niet. Elke dag liepen mijn borsten vol. Mijn lijf voelde als een kermisattractie – de hormonen gierden door mijn lijf. De disbalans bleef. Ik kreeg medicatie om het te stoppen. Met nare bijwerkingen. Maar na maanden stopte het… dacht ik.
Tot ik vier maanden later op zomervakantie ging met mijn zus en nicht – beiden voedden nog. En prompt kwam mijn productie weer op gang. Mijn lijf dacht dat ik weer zwanger was. Die zomer van 2015… die staat in mijn geheugen gegrift. Wat een ellende.
Daarom deel ik dit verhaal. Omdat het belangrijk is. Omdat borstvoeding prachtig is – maar niet heilig. Kies met liefde. Voor je kindje, maar ook voor jezelf.
Liefs, Karin
