Zwangerschapsklachten en verzuim: wat werkgevers kunnen doen om zwangere werknemers te ondersteunen

Zwangerschap is een magische tijd, maar ook een die de nodige uitdagingen met zich meebrengt. De fysieke en emotionele veranderingen die een vrouw doormaakt, kunnen soms zwaar vallen, vooral wanneer werk, gezinsleven en persoonlijke gezondheid in evenwicht moeten worden gehouden. Veel vrouwen ervaren zwangerschapsklachten zoals vermoeidheid, misselijkheid, rugpijn en bekkeninstabiliteit. Deze klachten kunnen leiden tot ziekteverzuim, wat zowel de werknemer als de werkgever beïnvloedt.

Het is belangrijk om te begrijpen dat verzuim door zwangerschap niet alleen een persoonlijk probleem is, maar ook invloed heeft op de werkvloer. Het creëren van een omgeving waarin zwangere werknemers zich ondersteund voelen, kan de impact van verzuim aanzienlijk verminderen. Laten we eens kijken naar de cijfers en hoe werkgevers kunnen bijdragen aan een gezonde en productieve werkperiode voor zwangere medewerkers.

Cijfers over zwangerschapsverzuim: wat zeggen de feiten?

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 43% van de zwangere vrouwen zich minstens één keer ziek meldt tijdens hun zwangerschap. Dit is geen verrassende statistic, want de lichamelijke belasting die het dragen van een baby met zich meebrengt, is behoorlijk. Van de zwangere vrouwen die zich ziek melden, krijgt ongeveer 35% te maken met langdurig verzuim, dat wil zeggen verzuim van meer dan één week.

In sectoren zoals de zorg en het onderwijs zien we deze percentages nog vaker. Deze beroepen brengen vaak fysieke en mentale belasting met zich mee, wat het risico op verzuim vergroot. In 2022 concludeerde een rapport van TNO dat gemiddeld 1 op de 4 vrouwen in Nederland te maken krijgt met zwangerschapsgerelateerde klachten die leiden tot verzuim. Bekkeninstabiliteit en extreme vermoeidheid zijn de meest voorkomende redenen voor langdurig verzuim. Als je bedenkt dat veel vrouwen in sectoren werken waar fysieke taken onderdeel zijn van de dagelijkse routine, is het makkelijk in te zien waarom zwangerschapsgerelateerde klachten een groter probleem vormen.

Maar waarom blijft verzuim in deze fase van het leven zo’n complex onderwerp? Het antwoord ligt in het feit dat het niet altijd zichtbaar is voor de buitenwereld. Vrouwen die zwanger zijn, worden vaak geconfronteerd met een werkcultuur die weinig ruimte biedt voor kwetsbaarheid. Dit maakt het voor werkgevers soms moeilijk om in te schatten welke steun nodig is.

Wat kunnen werkgevers doen?

Gelukkig kunnen werkgevers een belangrijke rol spelen in het verminderen van zwangerschapsverzuim door actief beleid te voeren dat gericht is op de gezondheid en het welzijn van zwangere werknemers. Dit begint met het erkennen van de unieke uitdagingen die zwangerschap met zich meebrengt. Er zijn verschillende manieren waarop werkgevers kunnen bijdragen aan een positieve werkervaring voor zwangere vrouwen, wat niet alleen de gezondheid van de werknemers ten goede komt, maar ook de productiviteit en tevredenheid op de werkvloer verhoogt.

1. Flexibele werkuren en thuiswerken

Veel zwangere vrouwen ervaren vermoeidheid en andere lichamelijke klachten, vooral in de latere stadia van de zwangerschap. Flexibele werkuren en de mogelijkheid om vanuit huis te werken, kunnen enorm helpen. Dit biedt vrouwen de ruimte om hun werk aan te passen aan hun fysieke toestand, wat zorgt voor minder stress en meer energie.

2. Aanpassing van taken en werkdruk

Als een zwangere vrouw zware fysieke taken uitvoert, zoals tillen of langdurig staan, kan dit haar welzijn beïnvloeden. Werkgevers kunnen helpen door taken te herverdelen of minder belastende werkzaamheden aan te bieden. Het is belangrijk dat zwangere medewerkers hun zorgen kunnen uiten over hun fysieke belastbaarheid zonder angst voor negatieve gevolgen voor hun carrière.

3. Vitaliteitsprogramma’s en beweging

Lichaamsbeweging is bewezen effectief bij het verminderen van zwangerschapsgerelateerde klachten, zoals rugpijn en bekkeninstabiliteit. Werkgevers kunnen zwangerschapsyoga of -zwemmen aanbieden als onderdeel van hun vitaliteitsprogramma’s. Regelmatige lichaamsbeweging helpt niet alleen bij het verlichten van fysieke klachten, maar zorgt ook voor een betere gemoedstoestand.

4. Ergonomische werkplekken

Een ergonomisch ingerichte werkplek is essentieel om klachten zoals rugpijn en bekkeninstabiliteit te voorkomen. Het aanbieden van comfortabele stoelen, voldoende pauzes en de mogelijkheid om regelmatig van houding te veranderen kan een groot verschil maken. Dit verlaagt niet alleen de kans op verzuim, maar verhoogt ook de tevredenheid en productiviteit van zwangere werknemers.

5. Gesprekken en voorlichting

Communicatie is een sleutelcomponent in het ondersteunen van zwangere werknemers. Regelmatige gesprekken met HR of de leidinggevende zorgen ervoor dat de zwangere werknemer zich gehoord voelt en haar klachten tijdig kan delen. Dit maakt het mogelijk om samen oplossingen te vinden voor de uitdagingen die zwangerschap met zich meebrengt.

6. Vergoeding van zwangerschapsgerelateerde zorg

Goede werkgevers bieden vaak vergoedingen voor zwangerschapsgerelateerde zorg, zoals fysiotherapie, zwangerschapsmassages, of ergonomische aanpassingen aan de werkplek. Dit ondersteunt zowel de fysieke als mentale gezondheid van de zwangere werknemer en zorgt ervoor dat zij optimaal kan functioneren zonder extra stress of pijn.

Voorbeeld van goede werkgevers

Er zijn bedrijven die bekendstaan om hun zwangerschapsvriendelijke beleid. Neem bijvoorbeeld Achmea, die flexibele werkuren aanbiedt en een uitgebreid zorgpakket heeft dat onder andere zwangerschapscursussen en fysiotherapie dekt. Microsoft Nederland biedt uitgebreide zwangerschapsverlofregelingen en organiseert workshops over gezondheid en welzijn tijdens de zwangerschap.

Deze bedrijven begrijpen dat het ondersteunen van zwangere vrouwen niet alleen een morele verplichting is, maar ook een zakelijke beslissing die bijdraagt aan de loyaliteit van medewerkers en de productiviteit van de organisatie.

Inzichten vanuit de Achterhoek en Nederland

In regio’s zoals de Achterhoek zien we dat zwangere vrouwen vaak werkzaam zijn in sectoren zoals de zorg en het onderwijs, waar de werkdruk hoger ligt. Dit vergroot het risico op zwangerschapsverzuim. Het implementeren van taakverlichting, het aanbieden van vitaliteitsprogramma’s, en het creëren van een ondersteunende werkcultuur kan het verzuim aanzienlijk verlagen. Steun van de werkgever is daarbij van cruciaal belang.

Conclusie: gezonde werkplek, gezonde werknemer

Het verlagen van zwangerschapsverzuim vereist proactief beleid van werkgevers. Flexibele werktijden, taakaanpassingen, en goede communicatie zijn cruciaal voor het welzijn van zwangere werknemers. Een werkgever die investeert in het fysieke en mentale welzijn van zijn medewerkers, verhoogt niet alleen hun tevredenheid, maar draagt ook bij aan de productiviteit van de organisatie.

Bij ZON voor Jou begrijpen we hoe belangrijk het is om vrouwen gezond en vitaal te houden tijdens hun zwangerschap. We bieden begeleiding, zwangerschapsyoga, en vitaliteitsmetingen aan om vrouwen te ondersteunen in deze bijzondere periode. We geloven in een holistische benadering waarbij niet alleen de fysieke, maar ook de mentale gezondheid centraal staat.

Zwangerschap mag geen obstakel zijn voor succes. Met de juiste ondersteuning kunnen vrouwen zich niet alleen goed voelen, maar ook op hun best functioneren. Werkgevers die zich inzetten voor de gezondheid van hun zwangere medewerkers zorgen niet alleen voor een betere werkplek, maar dragen bij aan de toekomst van hun bedrijf.

Vanuit mij – Karin van Dreumel, ZON voor Jou

In 2010 was ik zwanger van Noa. Het leek een tijd van bloei, maar economisch stonden we nog middenin de nasleep van de bankencrisis. Mijn contract werd niet verlengd, simpelweg omdat er geen ruimte was. En toch zette ik me schrap. Ik werkte door. Met 18 weken zwanger liep ik nog op hakken, strak in pak naar een IT-organisatie in Amsterdam. Zelfs op de dag dat ik net te horen had gekregen dat er iets niet goed zat in mijn lijf – een slechte scan, een tumor – draaide ik gewoon een event.

Er was geen ruimte. Niet vanuit mijn werkgever, maar eerlijk: ik gaf die ruimte mezelf ook niet. Want zo waren we opgegroeid, toch? Sterk zijn. Doorgaan. Meedraaien in een mannenwereld waarin kwetsbaarheid niet bestond.

Met de kennis van nu zie ik hoe hard ik was voor mezelf. Hoe weinig ik vroeg, hoe veel ik gaf. En hoeveel vrouwen nu, vijftien jaar later, nog precies datzelfde meemaken.

Daarom zet ik me elke dag in voor vrouwen en moeders. Met ZON voor Jou bieden we zwangerschapsyoga, massage, vitaliteitsmetingen en begeleiding. Niet om vrouwen nóg productiever te maken, maar om ze in hun kracht te zetten. Zodat ze zich gehoord voelen. Gezien. En weer mogen voelen dat zwanger zijn geen bijzaak is – het ís de hoofdzaak.

Werkgevers hebben hierin een cruciale rol. Want verzuimcijfers zijn niet alleen percentages – het zijn verhalen. Achter elk cijfer staat een vrouw die te weinig steun kreeg. Of zich niet durfde uit te spreken. Laten we daar samen verandering in brengen.

Want gezondheid begint bij erkenning. En échte kracht ontstaat pas als we ruimte maken voor zachtheid.

Ik weet hoe het voelt als niemand je die ruimte geeft. En precies daarom geef ik die nu – aan jou.